Leger betrokken bij schietpartij Freeport

Door HILDE JANSSEN

JAKARTA - Indonesische militairen blijken betrokken bij een schietpartij in Papoea in 2002 waarbij twee Amerikaanse docenten werden gedood, aldus een recente studie. FBI en andere VS officials negeerden gemakshalve belastend bewijsmateriaal.

De 27-jarige Papoea politicus Agus Anggaibak uit Timika vormt de ‘vergeten’ cruciale schakel tussen de Indonesische militairen en de schietpartij bij de goudmijn Freeport.

Dat claimen de Amerikaanse antropoloog Eben Kirksey en de Indonesische onderzoeksjournalist Andreas Harsono in een net verschenen studie in het wetenschappelijk tijdschrift SEAR. Ze spreken van ‘criminele collaboratie’. ‘Maar senior medewerkers van Bush, waaronder Condoleeza Rice, hebben bewijzen van betrokkenheid van Indonesische militairen bij de moord van Amerikaanse staatsburgers verdoezeld,; stelt Kirksey.

De politicus Anggaibak zou geholpen hebben bij het plannen van de overval op 31 augustus 2002. Die dag werd een groep Amerikaanse en Indonesische docenten van de Freeport goudmijn in hun auto’s beschoten op het Freeport terrein. Twee Amerikanen en een Indonesiër werden op slag gedood.

Indonesische militairen, die met 3000 manschappen de goudmijn beveiligen, werden van meet af aan verdacht door zowel politie als FBI onderzoek. Ze vonden ruim 200 kogels afkomstig uit 13 verschillende geweren, waarvan een groot deel van militaire troepen bleek te zijn. De Papoea onafhankelijkheidsstrijder Antonius Wamang die later schuld bekende aan de aanval op wat hij dacht Indonesische militairen, bleek slechts 3 geweren te bezitten.

Zijn getuigenis evenals dat van Amerikaanse docenten en Freeport medewerkers wees op het bestaan van een ‘tweede groep schutters’, vermoedelijk militairen. Die militairen hadden De militairen hadden reden genoeg om mee te werken aan een ‘overval’ op Freeport, stelt Harsono. Ze wilden zo goed betaalde militaire beveiliging afdwingen, die Freeport dreigde te staken. Uiteindelijk werden alleen Wamang en zes ‘handlangers’ veroordeeld.

‘De FBI is halverwege van mening veranderd. Gemakshalve hebben ze bewijsmateriaal genegeerd,’ constateert Harsono na twee jaar intensief onderzoek. In de oorlog tegen terrorisme na ‘9/11’ wilde Bush maar al te graag samenwerken met de Indonesische militairen. In zo’n politiek klimaat had de FBI geen behoefte om zijn kritische vragen te stellen.

Sleutelfiguur Agus Anggaibak werd niet eens verhoord, ook al claimen Wamang en andere getuigen dat Anggaibak ‘het geld, de militaire contacten en de wapens heeft geregeld’. Anggaibak zelf ontkent dat, hoewel hij contacten zegt te hebben met de veiligheidsdienst en met Wamang.

Op de dag dat Wamang werd veroordeeld tot levenslang, tekende de Verenigde Staten een nieuw militair samenwerkingsverband met Indonesië. Dat levert de militairen 19 miljoen dollar op.